18 Mayıs 2018 Cuma

“İki dirhem bir çekirdek” kırat , karat ,



    Keçiboynuzu çekirdeğinin (arapça Karrat) ağırlığı değişmez; İlk olarak Osmanlılar elmas tartımında kullandı. Şuan evrenseldir: 1 karat=0,2 g

karat :
Fransızca carat "elmas ve değerli taşlarda tartı birimi" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Arapça aynı anlama gelen ḳirāt قرات sözcüğünden alıntıdır.
kırat: 
Arapça ḳirāt قرات "1. keçiboynuzu çekirdeği, 2. bir tartı birimi" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Eski Yunanca kerátion κεράτιον "1. «boynuzcuk», keçiboynuzu bitkisi, ceratonia siliqua, 2. keçiboynuzu çekirdeğine eşdeğer tartı birimi" sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Eski Yunanca kéras κέρασ "boynuz" sözcüğünün küçültme halidir.

kerata :
Yeni Yunanca kérato κέρατο "boynuz" sözcüğünden alıntıdır. Yunanca sözcük Eski Yunanca aynı anlama gelen kéras, kerat- κέρας, κερατ- sözcüğünden evrilmiştir. Bu sözcük Hintavrupa Anadilinde yazılı örneği bulunmayan *kerə-s- biçiminden evrilmiştir. Bu biçim Hintavrupa Anadilinde aynı anlama gelen yazılı örneği bulunmayan *ker-1 kökünden türetilmiştir.
Ek açıklama
Karş. İngilizce shoe horn "ayakkabı çekeceği".

korna :
İtalyanca corno "boynuz, boynuz şeklinde üflemeli çalgı" sözcüğünden alıntıdır. İtalyanca sözcük Latince cornu "boynuz, boynuz şeklinde olan şey, borazan" sözcüğünden evrilmiştir. Bu sözcük Hintavrupa Anadilinde yazılı örneği bulunmayan *kr-no- biçiminden evrilmiştir. Bu biçim Hintavrupa Anadilinde yazılı örneği bulunmayan *ker-1 "kafatası, boynuz" kökünden türetilmiştir.
ser : 
Farsça ve Orta Farsça sar سر "baş, kafa" sözcüğünden alıntıdır. Farsça sözcük Avesta (Zend) dilinde aynı anlama gelen sarah- sözcüğü ile eş kökenlidir. Bu sözcük Sanskritçe aynı anlama gelen śíras शिरस् sözcüğü ile eş kökenlidir. Sanskritçe sözcük Hintavrupa Anadilinde aynı anlama gelen yazılı örneği bulunmayan *kerəs- biçiminden evrilmiştir. Bu biçim Hintavrupa Anadilinde yazılı örneği bulunmayan *ker-1 "kafa, boynuz" kökünden türetilmiştir.
Ek açıklama
Hintavrupa Anadilinde *kerəs- > Avesta (Zend) dilinde sarah- "baş", Eski Yunanca kéras "boynuz", Latince cere-brum "beyin". • Hintavrupa Anadilinde *krsno- > Eski Yunanca kránon "boynuz", kraníon "kafatası". • Hintavrupa Anadilinde *krən-go- > Sanskritçe śriŋga "boynuz" • Hintavrupa Anadilinde *kr- ve *kr-nu- > Latince cornus, Germence *hurnaz > İngilizce horn "boynuz". • Hintavrupa Anadilinde *keru- > Latince cervus “boynuzlu” > "geyik". • Hintavrupa Anadilinde *krə-t- > Eski Yunanca karoton “boynuz kök” > "havuç" > İngilizce carrot. • Hintavrupa Anadilinde *krei- > Germence *hraina “boynuzlu” > "geyik".
Bu maddeye gönderenler
korna (gergedan, kerata2, kornea, korner, kornet, kornişon, korno, ren geyiği), kraniyum (dirgen, karot, migren), sarhoş, serapa, serasker, serazat, serbest, serdar, serdengeçti, serebral, serencam, sergerde, sergüzeşt, serhat, serkeş, serlevha, sermaye, sermest, serpuş, sersem, serseri, serzeniş, sorguç, zencefil



Derleme : Yavuz Tellioğlu

.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder